Astım Tedavisi

Belirtileri Nelerdir ?

Nöbetler halinde gelen nefes darlığı, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi ve sıklıkla meydana gelen öksürük atakları astımın belirtileri olarak kabul edilir. Bu belirtiler toz, duman, koku alerjenleri gibi çok çeşitli uyaranlar ile temasa geçince açığa çıkmaktadır. Hastalığın en tipik belirtisi hava yollarının kısıtlanması sonucu oluşan nefes darlığıdır. Çevresel faktörler hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasına etki etmektedir.

Tekrar eden şikayetler, hastanın atak (astım krizi) geçirmesine neden olur. Atağa bağlı şikayetler özellikle gece veya sabahın erken saatlerinde başlar. Astım krizi esnasında solunum yollarını saran kaslar kasılır, ödem ve şişlik artar, ilerleyen iltihapla birlikte hava yolu duvarı kalınlaşır. Bütün bunlar havanın akciğerlere girip çıkmasını engeller. Atağın belirtileri sık uygulanan ilaç tedavisiyle veya kendiliğinden geçebilmektedir.

Tedavisi Nasıldır ?

Günümüzde astım, tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Astımın kontrol altına alınabildiğinin en iyi göstergesi, az sayıda atak yaşanmasıdır. Düzenli ilaç kullanımı ve hekim kontrolü tedavinin en önemli iki aşamasıdır. Hastalığın belirtileri yoğun olarak yaşanmasa dahi doktor takibinde olunmalı; gerekli ilaçlar önerilen miktarda ve sıklıkta kullanılmalıdır.

Bir solunum sistemi hastalığı olan astım, doğrudan solunum yoluyla alınan ilaçlarla tedavi edilir. Astım tedavisinde kullanılan ilaçları, rahatlatıcı ve kontrol edici ilaçlar olmak üzere iki ayrı grupta toplayabiliriz. Rahatlatıcı ilaçlar, atak belirtileri ortaya çıktığı anda hekimin önerdiği şekilde (solunum yoluyla) kullanılır. Etkisini birkaç dakika içinde gösterir. Hastanın nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük gibi şikayetlerini gidererek rahatlamasını sağlar. Bu gruptaki ilaçların temelde hastalığı tedavi etme gibi bir etkisi yoktur. Hastalığı tedavi eden ilaçlar, kontrol edici ilaçlar grubunda yer almaktadır. Hastalığın seyrini ve hastanın yaşam kalitesini doğrudan kontrol edici ilaçlar etkilemektedir. Genellikle solunum yoluyla (çeşitli cihazlar yardımıyla) alınan bu ilaçlar, ağız yoluyla veya enjeksiyon (iğne) uygulamasıyla da alınabilmektedir. Kontrol edici ilaçların hekimin önerdiği oranlarda ve düzenli bir biçimde kullanılması hastalığın ilerlemesine engel olur.

Astım hastaları için öneriler

Alerjenler çevremizde yaygın olarak bulunan, genellikle zararsız olup herkesi etkilemeyen ancak duyarlı kişilerde sorunlara neden olabilen maddelerdir. Kimi bünyelerde astım ataklarını tetikleyen bu alerjenler oldukça çeşitlilik göstermektedir. Soğuk hava, sigara dumanı, kirli hava, mikrobik hastalıklar, aşırı yorgunluk, ağaç ve çiçek polenleri, hayvan tüyleri gibi alerji yapan maddeler ve psikolojik etkenler astım şikayetlerinin artmasına hatta atakların meydana gelmesine sebebiyet vermektedir. Buna karşın alınabilecek bazı önlemler hastanın hayatını kolaylaştıracaktır. Uzmanlar tarafından desteklenen önerileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bahar aylarında gerçekleşen polen yayma dönemlerine dikkat etmek gerekir. Özellikle polene alerjisi olan astım hastalarının mümkün olduğunca dış ortamlarda bulunmaması, dışarı çıkılması halinde eve dönünce duş alınarak kıyafetlerin değiştirilmesi, rüzgarlı havalarda polenlerin yapışma ihtimaline karşın çamaşırların dışarıda kurutulmaması önerilmektedir.
• Ev tozu akarlarının temizliğine dikkat edilmesi gerekir. Hastanın kullandığı yastık ve yorganın elyaftan olması, çarşaf ve yastık kılıfının haftada en az bir kez yüksek ısıda yıkanması ve hastanın uyuduğu odada halı bulunmaması önerilmektedir.
• Evde tüylü hayvan beslemekten kaçınmak gerekir. Astım hastalarının bir kısmında evcil hayvan alerjisi vardır. Bu hastaların yaşadığı evde hayvan beslenilmesi önerilmemektedir.
• Hastanın yaşadığı ortamda küf mantarlarının oluşmasına engel olmak gerekir. Evin havasındaki nem oranının düşürülmesi, nem miktarını azaltmak için gerekirse klima kullanılması, güneş görmeyen alanların sürekli havalandırılması, küf tutmuş eşyaların vakit kaybetmeden evden uzaklaştırılması önerilmektedir.
• Hastanın yaşadığı ortamda bulunmaması gereken bir diğer alerjen ise hamam böcekleridir. Astım hastalarının %50’si hamam böceklerinin yarattığı toz alerjisinden etkilenmektedir. Bu tip haşerelere karşı tedbirli olunması ve ilaçlama yapılması önerilmektedir.
• Astımlı bir hastanın kirli hava ortamından uzak durması gerekir. Hastaların sisli havalarda dışarı çıkmamaları, egzoz dumanından kaçınmaları, kirli havalarda dışarı çıkmaları gerekirse maske kullanmaları önerilmektedir.